Арьсан хүрэмтэй Мадонна

Арьсан хүрэмтэй Мадонна Сабахаттин Алигийн бусад уран бүтээл, ялангуяа өгүүллэгүүдэд нь улс төрийн шахалт хавчлага, дарангуйллын тухай сэдэв хамгаас тод туссан байдаг бол Арьсан хүрэмтэй Мадонна романд зохиолч эдгээр сэдэвт суурилахын сацуу оршихуйн хийгээд амьдралын мөн чанарын асуудлыг илүү гүн хөнджээ.Түүнчлэн уг зохиолд бичигдсэн цаг үеийн буюу дэлхийн нэгдүгээр дайны төгсгөл үеийн уур амьсгал, тухайн үеийн үндэстнүүд хоорондын харилцаа тод харагддаг. Сабахаттин Алигийн энэ романы үйл явдал Истанбул, Берлинд өрнөж, “Арьсан хүрэмтэй Мадонна” буюу Мариа Пүдер, турк эр Раиф Эфэнди хоёрын хяслант хайр дурлалын тухай өгүүлнэ.Хайр дурлал, үйл явдалд хөтлөгдөхөөсөө илүүтэй нийгмээс гадуурхагдаж ганцаардсан хүний дотоод сэтгэлийг тод томруун дүрсэлсэнд энэ зохиолын гол онцлог оршиж байгаа болов уу. Түүнчлэн энэ романд, эх орондоо амьдрахад хэцүү болсон учир харь оронд оршин сууж, гадны соёлд дасахаар хичээж буй Раиф эфэндигийн дүрээр дамжуулж үндэстэн хоорондын соёлын нэгдэл, ялгарлыг тод харуулжээ. Раиф эфэнди, Берлинд очоод амьдралаа шинээр эхлүүлэхээс гадна чин үнэнч хайр сэтгэлээ харь нутагт, жүүд бүсгүйд зориулж, амьдралынх нь хамгийн аз жаргалтай, утга учиртай өдрүүд болон сэтгэлд нь үлдэх цаг мөчүүдийг түүнтэй хамт өнгөрүүлнэ. Сэтгэл догдлом үйл явдлаараа таныг өөрийн эрхгүй хөтлөх энэхүү роман амьдрахуйн учир шалтгаан, өнгөрсөн үеийн талаарх баялаг эргэцүүллүүдийг гол дүрийн бодролоороо дамжуулан уншигчид хүргэнэ. Энэ романы ерөнхий санаа, зохиолчийн “Ертөнцийн хамгийн эгэл боргил, хамгийн өрөвдмөөр, тэрчлэн хамгийн мулгуу хүний сэтгэл ч гайхаж мэлэрмээр тийм нарийн түвэгтэй зүйлс байдаг юм байна!.. Бид яагаад үүнийг ойлгохоос ингэтлээ зугтаж, хүн гэгчийг ойлгох, үнэлж дүгнэх ер маш амархан гэж боддог юм бол?” гэсэн хоёр өгүүлбэрт нуугданбайж ч болох юм. Анх хэвлэгдэх үедээ төдий амжилт олоогүй энэ роман орчин цагт ер бусын амжилт олж, хамгийн өндөр борлуулалттай номын жагсаалтад байнга бичигдэх болсон юм. Энэ амжилтын цаад шалтгаан нь, Сабахаттин Али Арьсан хүрэмтэй Мадонна романдаа хүний оршихуйн үндсэн асуудлыг хөндөж тавьснаас гадна гол дүрүүддээ сэтгэлийн гүнээс хандаж, хоёр өөр үндэстэн хүмүүсийн хоорондын хайр сэтгэлийг сэтгэлд хоногштол өгүүлсэнд оршиж буй биз. А-гаас Я хүртэл Сабахаттин Али номын зохиолч Сэвэнгюл Сөнмэзийн зүгээс Шескпирийн Ромео, Жулиетта болон XII зууны Персийн дурлалын түүх Лейли, Мажнун хоёр-той зүйрлэсэн энэ романы эдгээр гайхалтай чанар уг бүтээл цаг үеийн салхийг сөрж өнөөдөр ийнхүү улам бүр алдаршихад гол хувь нэмэр оруулжээ.